کارنامه ناموفق زبان آموزی در ایران

لیلا فلاحی

تحلیل مهارت های یادگیری  زبان در ایران علل نا موفقیت زبان آموزان  – مشکلات یادگیری زبان انگلیسی در ایران را در سری  مقاله های رایگان آکادمی پویارشان می خوانیم

بازار کلاس زبان انگلیسی

فکر می کنم یکی از سرسام آورترین بخش های این جامعه، بخش مربوط به یادگیری زبان انگلیسی باشد. از آن چیزهایی که وقتی در آن دقیق شوی، بازاری در هم برهم، غرق در اجناس تقلبی و خطرناک تنها چیزیست که با تمام وجود درک می کنی.

شما چند از سالگی دغدغه یادگیری زبان انگلیسی را داشته اید؟ از کی پایتان به آموزشگاه های زبان باز شد؟ چقدر خرج کردید؟ و کدامتان در دوره دکترا هنوز فرق اساسی زمان های پرکاربرد انگلیسی را گاهی قاطی می کنید..کدامتان گاهی می مانید که این would را اینجا چطور باید بفهمم؟

مشکل یادگیری انگلیسی در کشور

شما هم مثل من احوالپرسی احمدی نژاد در خرداد ماه آن سال کذایی را به یاد دارید؟ احمدی نژاد در جواب سوال مدودف که پرسید:  ?How are you گفت : Yes و بعد بلافاصله گفت :  !Happy new year  در آن خرداد دلخراش، معلوم نبود کجای جهان سال نو شده است.

بله این مثال را زدم تا بگویم که این یک بدبختی ملی است و نه یک مشکل شخصی. در دولت های متفاوت در ایران وقتی برمیگردیم کلی از سیاسیتمداران طراز اول ایرانی را می یابیم که مهارت بسیار اندکی در زبان انگلیسی داشته اند، امر که همیشه تاسف برانگیز بوده است.

آموزش و پرورش از یازده –دوازده سالگی ( برخلاف بیشتر کشورهای توسعه یافته که از هفت سالگی آموزش زبان دوم را شروع می کنند) آموزش انگلیسی و عربی در برنامه های آموزش رسمی تعریف کرده است و نتیجه چهل سال ممارست این سیستم است که بعد از اتمام دیپلم، اکثر فارق التحصیلان از انگلیسی فقط گفتن Yes و No  را بلدندو از عربی کمتر از دو کلمه، وضعیت بخش خصوصی از این بهتر نیست.

موسسات آموزش زبان انگلیسی ایران

این همه موسسه عجیب و غریب تمام کشور راه اندازی شده است، بسیاری از فارق التحصیلان رشته زبان انگلیسی در این موسسات به عنوان استاد مشغول به تدریس هستند، اما افراد به نسبت زمان و هزینه ای که صرف می کنند اغلب کمترین نتیجه را بدست می آورند. کلاس های زبان اغلب به خنده و خاطره تعریف کردن می گذرد.

یادم می آید که دوم دبیرستان، در شهر کوچکی که زندگی می کردم، در نزدیکی خانه مان یک آموزشگاه زبان دایر شده بود. رفتم ثبت نام کردم. تمام کلاس به شوخی می گذشت. معتقد بود برا یادگیری زبان باید ادا دربیاورد و با طنز و هجو، یادگیری را در ما تسریع کند. هیچ روش خاصی نداشت. تمام مدت می خندیدیم و روند پیشرفت چنان کند بود که هر کدام بعد از دو سه ترم کلاس ها را رها کردیم.

بعدها در تهران حدودا سال نود و یک  به یک موسسه دیگری رفتم. موسسه ای معروف و نسبتا گران قیمت. از وضعیت امکانات رفاهی آموزشی اسف بار ساختمان پوسیده اش که بگذریم باید به رفتار مدرس های آنجا اشاره کنم. اغلب رفتاری بسیار ناخوشایند داشتند.

آسیب شناسی آموزش زبان انگلیسی

یک جور غرور و خودبرتر بینی وحشتناک. انگار که به واسطه دانستن زبان انگلیسی برتری خاصی در خود یافته بودند. کلاس ها به خنده و تمسخر هر چیزی می گذشت بایستی یک دوره سه ساله را هر روز به آنجا مشرف می شدی تا به قول خودشان می توانستی به سطح قابل قبولی در تمام مهارت های زبان برسی.

من نه ماه به آنجا رفتم و دیگر ادامه ندادم. چیز عجیبی که من برای وجود داشت این بود که این کلاس ها مرا یاد شبکه من و تو می انداخت. فضای کلاس ها آمیخته به یک نوع روان شناسی زدگی سطحی و سبک زندگی تجملاتی و به شدت هالیوودی بود.

هر بار احساس می کردم در میان جمعی روانشناس سطحی نشسته ام و باید مدام از چیزهایی آنچنانی ای که برایم اتفاق افتاده، برای تیچر و همکلاسی ها ، تعریف کنم.

هر روز باید درباره ویکندهایمان، بست هالیدی هایمان، بست جرنی هایمان، حرف هایی می زدیم که معادلش در زندگی روزمره ما وجود نداشت.من این پرسش اساسی رسیده بودم که آیا آن هنگام که کودکی دوه سه ساله بودیم به همین ترتیب طومار زبان در ذهن مان جا گرفت؟ کلاس های زبان اغلب مرا یاد اعترافات کلیسایی می اندازد.

مدام باید کارهایی که نکرده ای و شاید حتی علاقمند به انجام آن ها هم نداشته نباشی را اعتراف کنی و همین روحیه غیر طبیعی، تصنعی و ریاکارانه یکی از دلایل اصلی ناموفق بود آموزش ها در موسسات خصوصی می باشد.

ویژگی های آموزش موفق :

جان دیویی، به عنوان یکی از نمایندگان اصلی پراگماتیسم و فلسفه ی آموزش ویژگی های آموزش ویژگی های آموزش و پرورش را چنین بر میشمارد:

۱- آموزش و پرورش عین زندگی است نه آماده شدن برای زندگی.

۲- آموزش همان راهنمایی دانش آموز حمایت از رشد طبیعی او است.

۳- آموزش کارکردی اجتماعی است و در اجتماع و برای اجتماعی صورت می گیرد.

۴- آموزش عمل است. عملی که برانگیزه و نیاز دانش آموز استوار است که توسط خود او و با یاری و راهنمایی مربی صورت میگیرد.

به همین ترتیب، عدم ارتباط ارگانیک آموزش زبان با زندگی روزمره یکی دیگر از دلایل ناموفق بودن این آموزش ها است. در همین تهران اگر از صدها عنوان آشنا بگذریم می توانیم لااقل از هفت هشت برند معروف نام ببریم. تقریبا هیچ کدامشان سیستم شنیداری ندارند.

علل عدم وفقیت موسسات مختلف آموزش زبان

اگر چه زبان شامل ۴ مهارت میشود، این موسسات به شکلی علمی در پی گسترش و توسعه تمام مهارت ها به صورت همزمان نیستند و اغلب مهارت گرامر و صحبت کردن را تقویت می کنند.

در واقع نبود استاندارهای درست و مورد توافق صاحب نظران این عرصه و عدم نظارت و پیگری روند کار این موسسات از دیگر عوامل اصلی شکست کارنامه  موسسات خصوصی در آموزش زبان می باشد. هر علم و مهارتی نیاز به متولی دارد. در علوم متفاوت ما با چیزی به نام جامعه علمی مواجهه هستیم کا شامل استادان برتر، پژوهشگران و تحلیلگران آن علم است.

در واقع روند رشد هر علمی تا حد زیادی به تعملات درونی جامعه علمی بستگی دارد؛ به چالش ها، گفتگو و توافقات میان آن ها. در مورد زبان های خارجی و در راس آن ها زبان انگلیسی  به عنوان ضروری ترین و گسترده ترین زبان دنیا، به نظر می رسد چنین جامعه علمی ای وجود ندارد و یا بسیار ضعیف است. ابن را می توان از نابسامانی وضعیت آموزش و شرایط این علم در ایران جستجو کرد.

غلبه محتواهای رواشناسی عامیانه حتی در کتب درسی به حدی است که خواه ناخواه فرایند یادگیری زبان با نوعی آموزش موازی موفقیت و انگیزش در نسخه های سخیفش همراه است.

مدرس زبان خود را نه فقط مدرس زبان که معلم اخلاقیات جدید روان شناسی زده نیز می پندارد. این فضای آموزش زبان آموزش را نه فرایندی جمعی که علمی فردی و روان شناختی می پندارد که از دل مجموعه ای از توصیه های روان شناسی زده خواهد آن را تحقق بخشد.

 اگر علاقه مند به مطالعه بیشتر در تاریخچه آموزش زبان هستید، کلیک کنید