روش شنیداری ـ گفتاری ـ مبحث رویه
رويه
چون روش شنیداری – گفتاری، اساسا یک رویکرد شفاهی در تدریس زبان است، پس جای تعجب نیست که فرایند تدریسی آن شامل آموزش شفاهی فشرده و زیاد باشد.
مرکزیت آموزش بر روی گفتار سریع و دقیق است. اقدامات کمی در راستای توضیح دستوری یا صحبت کردن راجع به زبان وجود دارد. تا آنجایی که مقدور است از زبان مقصد به عنوان زبان تدریس استفاده می شود، و ترجمه و به کارگیری زبان مادری منع شده است.
کلاس های درسی ده نفره یاکمتر، مطلوب محسوب می شوند، اگرچه کلاس های درسی با زبان آموزان بیشتر نیز اغلب معمول تلقی می شود. بروکس رویه های زیر را که معلم برای استفاده در روش شنیداری ۔ گفتاری باید اتخاذ کند، چنین فهرست کرده است:
ـ الگوسازی تمامی موارد یادگیری توسط معلم. . وابستگی زبان مادری به زبان دوم توسط فعال نکردن زبان مادری (در اینجا زبان انگلیسی) هنگام یاد دادن زبان جدید.
– آموزش اولیه و مستمر گوش و زبان بدون توسل به علایم خطی – یادگیری ساخت زبان توسط تمرین الگوهای آوایی، ترتیب، و صورت، و نه توسط توضیح دادن
ـ جایگزین تدریجی علایم خطی برای اصوات، البته پس از آنکه این اصوات به صورت کامل باد گرفته شدند.
خلاصه کردن اصول عمده ساختی برای کاربرد زبان آموزان، البته زمانی که ساخت ها برای آنها آشنا باشد، به ویژه وقتی که این ساخت ها از ساخت های موجود در زبان مادری زبان آموزان متفاوت است
ـ کوتاه کردن زمان بین تلفظ و اظهار درست یا غلط بودن آن توسط معلم، البته بدون ایجاد گسیختگی در پاسخ زبان آموز. این کار باعث افزایش عامل تقویت در یادگیری می شود.
کم کردن واژگان تا زمانی که همه ساخت های متداول یاد گرفته بشوند.
ـ یادگیری واژگان فقط در بافت صورت بگیرد.
– تمرین مستمر در کاربرد زبان فقط به صورت مولکولي متکلم – شنونده . موقعیت.
– تمرین ترجمه فقط به عنوان تمرین ادبی در سطح پیشرفته.
(بروکس، ۱۹۶۴)
در یک درس متعارف مبتنی بر روش شنیداری – گفتاری رویه های زیر را می توان مشاهده کرد:
۱- زبان آموزان نخست به دیالوگ الگو گوش میدهند (که یا توسط معلم بیان می شود یا از روی نوار ضبط پخش می شود) و شامل ساخت های کلیدی است که مرکز توجه آن درس است.
زبان آموزان هر خط از دیالوگ را، هم به صورت انفرادی و هم به صورت دسته جمعی، تکرار می کنند. معلم توجه خود را معطوف به تلفظ، آهنگ گفتار، و روانی گفتار می کند تصحیح اشتباه های تلفظی یا دستوری، به طور مستقیم و بلافاصله صورت می گیرد. این دیالوگ به تدریج و خط به خط حفظ می شود. در صورت لزوم می توان یک خط را به چند عبارت تقسیم کرد. سپس این دیالوگ به صورت گروهی خوانده می شود، که در آن یک نیمه کلاس بخش مربوط به متکلم، و نیمه دیگر کلاس بخش جواب ها را می گویند. زبان آموزان در سرتاسر این مرحله به کتاب نگاه نمی کنند.
۲- این دیالوگ براساس علاقه زبان آموز یا موقعیت از طریق تغییر دادن کلمات یا عبارات خاصی انتخاب شده است. این کار توسط زبان آموزان تکرار میشود.
٣- ساخت های کلیدی معینی از دیالوگ انتخاب می شود و به عنوان مبنایی برای تمرینات شفاهي الگویی متعدد به کار می رود.
این موارد نخست به صورت دسته جمعی و پس از به صورت انفرادی، تمرین می شود. برخی توضیحات دستوری را می توان در این مقطع ارائه کرد، ولی باید به حداقل ممکن تقلیل یابد.
۴- زبان آموزان می توانند به کتاب درسی خود رجوع کنند، و فعالیت های بیشتر خوانداری و نوشتاری را انجام دهند، یا فعالیت های واژگانی را که براساس آن دیالوگ هستند، می توان ارائه کرد.
در سطح مقدماتی، نوشتار صرف تقلیدی است و شامل کپی کردن جملاتی است که به صورت شفاهی مورد تمرین قرار گرفته اند. همچنانچه مهارت زبانی زبان آموزان بیشتر می شود، آنان می توانند گونه های عناصر ساختی را که تمرین کرده اند بنویسند، یا انشاءهای کوتاهی بر روی موضوعات ارائه شده به آنان با کمک سؤالات چهارچوب بندی شده که باعث کمک به آنان در کاربرد زبان می شود)، بنویسند.
۵- فعالیت های بیشتر بعدی را می توان در آزمایشگاه زبان، یعنی جایی که دیالوگ و تمرین شفاهی بیشتر صورت می گیرد، انجام داد.
برای مطالعه قسمت “روش شنیداری ـ گفتاری ـ مبحث نتیجه گیری” کلیک کنید
