رویکرد ساخت گرا چیست؟

رویکرد ساخت گرا (Constructivism ) اساسا نظریه ای بر مبنای مشاهده و مطالعه علمی میباشد که راجع به این است که افراد چگونه مطالب را می آموزند. این رویکرد میگوید که افراد درک و دانششان از جهان را از طریق تجربه چیزها و و واکنش بر آن تجربه ها میسازند. وقتی ما با چیز جدیدی روبه رو میشویم باید آنرا با ایده ها و تجربه های قبلی مان تطبیق دهیم. شاید آنچه که باورداریم را تغییر دهیم یا شاید این اطلاعات جدید را نامربوط بدانیم و از آنها دست بکشیم. در هر صورت، ما خالقان فعال دانش خودمان هستیم. برای این کار باید سوال بپرسیم، کشف کنیم و آنچه که میدانیم را ارزیابی کنیم.

در کلاس درس، دیدگاه رویکرد ساخت گرا از یادگیری میتواند به سمت تعدادی از روش های تدریس متفاوت باشد. به طور کلی تر، این به معنی تشویق دانش آموزان جهت استفاده از تکنیک های فعال ( تجربه ها، حل مشکلات دنیای واقعی) برای ایجاد دانش بیشتر و سپس بازتاب آن است و صحبت راجع به اینکه آنها چکار میکنند و چطور درکشان در حال تغییر است. معلم اطمینان حاصل میکند که مفاهیمی که دانش آموزانش از قبل میدانستند را درک میکند و آنها را در انجام این فعالیت هدایت میکند و سپس بر دانش آنها میفزاید.

نقش معلم در رویکرد ساخت گرا

معلمان رویکرد ساخت گرا دانش آموزان را تشویق میکنند تا کاملا ارزیابی کنند که چطور این فعالیت به آنها کمک میکند تا به درک مطالب برسند. دانش آموزان با پرسش از خود و استراتژی هایشان در کلاس رویکرد ساخت گرا کاملا تبدیل به دانشجویان حرفه ای میشوند. این به آنها این ابزار را میدهد تا همیشه در حال یادگیری باشند. دانش آموزان در محیط کلاسی که خوب برنامه ریزی شده باشد، یاد میگیرند که چطور بیاموزند.

شاید به آن به شکل مارپیچ نگاه کنید. وقتی آنها مرتبا روی تجربه هایشان تفکر میکنند ، ایده هایشان را در پیچیدگی و قدرت بدست میاورند و توانایی های قوی شان را مرتبا گسترش میدهند تا اطلاعات جدید را کامل کنند. یکی از نقش های اساسی معلم اینست که این فرآیند یادگیری و تفکر را تشویق کند.

مثال:

گروهی از دانش آموزان در یک کلاس علوم دارند درباره ی یک مشکل در علم فیزیک بحث میکنند. اگرچه که معلم جواب مشکل را میداند، اما روی کمک به دانش آموزان تمرکز میکند تا سوال ها را به طور مفید بازگو کنند. او به هر دانش آموز یادآوری میکند تا روی دانش فعلی خود فکر کند و آنرا امتحان کند. وقتی یکی از دانش آموزان با مفهوم مربوط به نتیجه میرسد ، معلم از آن استفاده میکند و به آن اشاره میکند که این میتواند مسیری ثمربخش برای آنها باشد تا آنرا کشف کنند. آنها تجربه های مربوط را طراحی واجرا میکنند. بعد از آن، دانش آموزان و معلم درباره ی آنچه که آموخته اند صحبت میکنند و اینکه چطور مشاهدات و تجربه ها به آنها برای درک بهتر مفهوم کمک کرده یا نکرده است.

آیا رویکرد ساخت گرا نقش فعال معلم را از بین میبرد؟

برخلاف انتقاداتی که بعضی از معلمان دارند ، رویکرد ساخت گرا نقش فعال معلم یا ارزش دانش تخصصی را از بین نمیبرد. رویکرد ساخت گرا آن نقش را اصلاح میکند تا معلمان به دانش آموزان کمک کنند تا به جای بازتولید دسته ای از حقایق ، دانش ایجاد کنند. معلم رویکرد ساخت گرا ابزارهایی همچون حل مشکل و فعالیت های یادگیری بر مبنای پرسش فراهم میکند که با آنها، دانش آموزان ایده هایشان را تشکیل و آنها را امتحان میکنند، به نتیجه میرسند و استنتاج میکنند و دانششان را در فضای یادگیری گروهی به اشتراک میگذارند و انتقال میدهد.

رویکرد ساخت گرا دانش آموزان را از گیرنده انفعالی اطلاعات، تبدیل به گیرنده فعال در فرآیند یادگیری میکند. دانش آموزانی که همیشه معلم آنها را راهنمایی میکند ، دانششان را فعالانه تر بنا میکنند به جای اینکه فقط دانش را به صورت مکانیکی از معلم یا کتاب دریابند.

آیا در رویکرد ساخت گرا دانش آموزان باید از صفر شروع کنند؟

رویکرد ساخت گرا همچنین اغلب به غلط یک نظریه یادگیری تعبیر میشود که دانش آموزان را مجبور میکند از صفر شروع کنند. در واقع رویکرد ساخت گرا موجب کنجکاوی درونی دانش آموز راجع به این دنیا و اینکه چطور چیزها کار میکند، میشود. دانش آموزان از صفر شروع نمی کنند اما تقریبا سعی میکنند تا بفهمند که چطور میشود و چطور کار میکند. آنها با کاربرد دانش فعلی و تجربه دنیای واقعی درگیر هستند و یاد میگیرند تا فرضیه بدهند و فرضیه هایشان را امتحان کنند و در نهایت از یافته هایشان نتیجه گیری کنند.

بهترین راه شما برای درک اینکه رویکرد ساخت گرا چیست و چه معنایی در کلاس شما دارد اینست که نمونه هایی در کارمشاهده کنید، راجع به آن با دیگران صحبت کنید و خودتان آنرا امتحان کنید. وقتی در هر قسمت این کارگاه پیشرفت کردید سوال ها و ایده هایی را به خاطر داشته باشید تا با همکارانتان به اشتراک بگذارید.